Friday, October 10, 2014

“Biên bản phân chia tài sản cho các con” có giá trị pháp lý không?


Hỏi: Em xin chào Luật sư, xin luật sư tư vấn cho em tình huống như sau: Trước 2004 ba mẹ em còn sống, gia đình em có 3 lô đất ở và xây được 2 căn nhà trên 2 lô, trong đó dành một nhà cho vợ chồng anh trai em ở.

Đầu năm 2004 ba em mất và không có di chúc, tất cả tài sản, nhà đất điều chưa được chia. Đến 2006 mẹ em và 4 anh chị em em cùng họp gia đình, thống nhất chia tất cả tài sản của bố mẹ hiện có cho các con là mỗi người 1 lô đất và nhà (riêng 1 người chị đồng ý không được hưởng), và lập "biên bản phân chia tài sản cho các con" ghi rõ từng người được hưởng phần nào, cả 5 người đồng ý và ký trước công chứng ở UBND phường. 

Đến cuối 2006 cả nhà em ký tên trên UBND phường để anh trai em chuyển tên sổ đỏ từ tên ba mẹ qua tên anh ấy phần lô đất và nhà anh ấy được hưởng (cũng là nhà anh ấy đang ở) theo bản phân chia trên.

Đến năm 2008 mẹ em xây nhà trên lô đất còn lại và mẹ em mua riêng cho bà 1 lô đất khác. 

Năm 2010 em muốn chuyển tên qua cho em phần lô đất và nhà mà em được hưởng theo bản phân chia trên. Mẹ và 2 chị đồng ý ký tên trên phòng công chứng Tỉnh, nhưng anh trai em không đồng ý ký và bảo anh ấy phải được hưởng phần đất và nhà đó, cả nhà em không đồng ý với yêu cầu của anh ấy. 

Vì anh trai em không ký tên nên phòng TNMT không đồng ý chuyển tên sổ đỏ qua cho em. Vậy em xin luật sư tư vấn cho em là "Biên bản phân chia tài sản cho con" ở trên có giá trị pháp lý hay không, và hướng giải quyết như thế nào để chuyển tên sổ đỏ qua cho em theo như bản phân chia ở trên. Mong sự hồi đáp tư vấn của luật sư. Em chân thành cảm ơn. (H. Nguyen)

Luật sư Trần Hồng Phong trả lời:

Vụ việc của gia đình bạn khá phức tạp, nếu phải đưa ra tòa án giải quyết lại càng phức tạp. Dù không phải là khó hiểu.

Trước hết, cần phải xác định rằng về nguồn gốc, những tài sản nhà đất nói trên đều là của ba má bạn. Như vậy, khi ba bạn qua đời năm 2004 thì ½ khối tài sản này trở thành di sản thừa kế (do ba bạn để lại).

Tiếp đó, năm 2006 cả gia đình bạn họp, má bạn với tình thương bao la, không tính toán, ngoài việc không nhận gì từ ba bạn, đã chủ động phân chia cả tài sản của chính mình cho các con. Đây là điều rất đáng ghi nhận. Và cũng chính từ cơ sở này, nên những người con đã lần lượt được đứng tên nhà đất – chính là đã hưởng phần thừa kế của mình (thậm chí vượt trội so với qui định của pháp luật).

Chính vì vậy, nay anh trai của bạn “lật kèo” không ký tên vào giấy tờ vừa không phù hợp với đạo lý, vừa không đúng pháp luật. Vì như vậy là đã tự mình phủ nhận cam kết của chính mình trước đây.

Xét về giá trị pháp lý của tờ “Biên bản phân chia tài sản cho các con”, tuy tên gọi là vậy, nhưng thực chất gồm 2 nội dung: một là thỏa thuận về việc phân chia di sản thừa kế của ba bạn, hai là má bạn phân chia (cho) tài sản của mình cho các con. Nếu xét theo nội dung thứ nhất, thì không có gì trái luật, nên có giá trị pháp lý. Riêng đối với nội dung thứ hai, pháp luật qui định việc cho tặng nhà đất phải thể hiện bằng văn bản, được công chứng chứng thực thì mới có giá trị pháp lý. Chính vì vậy, nếu có tranh chấp thì việc cho tài sản nhưng mới ở dạng “biên bản” như trên là chưa đúng về mặt thủ tục, hình thức. Nên không (hay đúng hơn là “chưa”) có giá trị pháp lý.

Hay nói cách khác, tờ “Biên bản phân chia tài sản cho các con” vẫn có giá trị pháp lý ở những khía cạnh nhất định. Chắc chắn không phải là vô giá trị.

Trên thực tế, có khá nhiều vụ án Tòa án đã căn cứ vào những giấy tờ theo kiểu biên bản như bạn nêu để ra phán quyết theo hướng ghi nhận những nội dung đã thỏa thuận của các bên. Vì về bản chất, đó là sự thỏa thuận, cam kết được thực hiện một cách tự nguyện và phù hợp với qui định của pháp luật.

Quay trở lại sự việc của gia đình bạn, nếu anh bạn vẫn cố tình không hợp tác, khăng khăng đòi chia phần nhà đất còn lại (trong khi mình đã được hưởng) là dấu hiệu đầu tiên của một vụ án tranh chấp liên quan đến di sản thừa kế.

Theo qui định tại Bộ luật dân sự, thời gian tòa thụ lý giải quyết về tranh chấp thừa kế là 10 năm kể từ ngày người có tài sản qua đời (ba bạn qua đời năm 2004). Nên hiện nay bạn (và những đồng thừa kế khác) vẫn có quyền và cần khởi kiện để yêu cầu tòa án giải quyết chia di sản thừa kế, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Câu chuyện của gia đình bạn (hay chính xác hơn là lối ứng xử của người anh) là một thực tế rất đáng buồn. Nếu không tìm được hướng giải quyết ổn thỏa, không gắn với tình cảm máu mủ ruột thịt sẽ dẫn đến cảnh kiện tụng, tranh chấp làm mất mát về tình cảm anh em, mẹ con… Chưa kể người anh của bạn thậm chí còn có thể mất đi một phần tài sản đang được hưởng hiện nay ( nếu chia theo pháp luật thì chỉ có tài sản của ba bạn chia cho tất cả mọi người).

Chúc gia đình bạn có hướng giải quyết ổn thỏa, tốt đẹp. Và trong trường hợp cần phải đưa vụ việc ra tòa, theo tôi bạn nên nhờ luật sư hỗ trợ, tư vấn thêm ngay từ đầu, vì như đã nói, đây là một vụ tranh chấp khá phức tạp. www.ecolaw.vn


Chuyên mục Luật sư tư vấn Ecolaw do các luật sư của công ty luật hợp danh Ecolaw thực hiện. Quí vị hãy gửi câu hỏi theo địa chỉ ecolaw2@gmail.com để được giải đáp hoàn toàn miễn phí – trừ trường hợp câu hỏi quá phức tạp hoặc không rõ ràng. Thông tin càng chi tiết, cụ thể - nội dung tư vấn càng chính xác, hiệu quả. Phần lớn các câu hỏi – đáp (được mã hóa để bảo mật) sẽ được đăng trên website này nhằm mục đích phổ biến kiến thức pháp luật phổ thông cho mọi người.  
Quí vị có thể click vào menu “Luật sư tư vấn” để tìm đọc thêm các vấn đề mà mình quan tâm.
Lưu ý: bài viết trên thuộc lĩnh vực “Dân sự, tranh chấp dân sự”

CÔNG TY LUẬT HỢP DANH ECOLAW – ĐỊA CHỈ TIN CẬY CỦA MỌI NGƯỜI

843 Lê Hồng Phong, P.12, Quận 10, TP. Hồ Chí Minh
Email: ecolaw1@gmail.com - website: www.ecolaw.vn