Hệ thống pháp luật ngày càng hoàn thiện, càng đòi hỏi chuyên môn hóa cao (ảnh minh họa)
Dưới đây là một số điểm mới đáng lưu ý trong các luật này:
Luật việc làm: HĐLĐ 3 tháng cũng phải tham gia BHTN
Đây là lần đầu tiên nước ta có Luật Việc làm. Theo đó, sẽ có một số thay đổi các quy định về bảo hiểm thất nghiệp (BHTN).
Một trong những điểm đáng lưu ý là sửa đổi về đối tượng tham gia BHTN, điều kiện hưởng, mức hưởng và các chế độ BHTN. Đó là, ngoài NLĐ làm việc theo hợp đồng lao động (HĐLĐ) không xác định thời hạn, HĐLĐ từ đủ 12 tháng trở lên thì NLĐ có HĐLĐ từ 3 đến dưới 12 tháng cũng thuộc đối tượng tham gia BHTN bắt buộc.
DN chỉ cần ký kết HĐLĐ từ đủ 3 tháng trở lên phải tham gia BHTN bắt buộc thay vì trước đây chỉ DN sử dụng từ 10 lao động trở lên mới phải tham gia.
Ngoài ra, theo Luật mới, điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp của NLĐ cũng khác nhau tùy thuộc thời hạn ký kết HĐLĐ. Cụ thể, đối với lao động làm việc theo HĐLĐ không xác định thời hạn và thời hạn từ đủ 12 tháng thì phải có thời gian đóng BHTN đủ 12 tháng trở lên trong vòng 24 tháng trước khi mất việc. Nếu làm việc theo HĐLĐ từ đủ 3 đến dưới 12 tháng thì phải có thời gian đóng BHTN từ đủ 12 tháng trở lên trong vòng 36 tháng.
Mức hưởng TCTN hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHTN của 6 tháng liền kề trước khi mất việc nhưng tối đa không quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng và không quá 5 lần mức lương cơ sở đối với khu vực nhà nước.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT: Tự tử cũng được thanh toán
Luật mới thay đổi một số quy định liên quan đến quyền lợi của người tham gia BHYT, tăng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế đối với một số đối tượng chính sách. Theo đó, cấp thẻ BHYT miễn phí đối với người đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; người đang sinh sống tại xã đảo, huyện đảo.
Luật mới giảm mức cùng chi trả từ 20% xuống còn 5% với thân nhân khác của người có công và người thuộc hộ gia đình cận nghèo. Đáng chú ý, Quỹ BHYT sẽ thanh toán 100% chi phí khám, chữa bệnh khi người bệnh có thời gian tham gia BHYT 5 năm liên tục trở lên và có số tiền cùng chi trả chi phí khám, chữa bệnh trong năm lớn hơn 6 tháng lương cơ sở.
Các trường hợp tự đi khám, chữa bệnh không đúng tuyến được quy định cụ thể mức hưởng BHYT và quyền lợi của trẻ em dưới 6 tuổi cũng được bổ sung.
Theo Luật mới này, các trường hợp tự tử, tự gây thương tích, tai nạn giao thông, tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp cũng sẽ được quỹ BHYT thanh toán.
Luật nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam
Ngoài việc thay đổi một số quy định về thời hạn thị thực, Luật mới quy định: Thị thực có giá trị một lần hoặc nhiều lần và không được chuyển đổi mục đích. Do đó, người nước ngoài hoạt động tại Việt Nam phải phù hợp với mục đích nhập cảnh.
Ký hiệu thị thực cũng có sự thay đổi so với quy định cũ. Thị thực hết hạn, được xem xét cấp thị thực mới. Thời hạn thị thực ngắn hơn thời hạn hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế ít nhất 30 ngày.
Người nước ngoài có thị thực ký hiệu ĐT, LĐ thì cấp tạm trú không quá 12 tháng và được xem xét cấp thẻ tạm trú. Đối với người được miễn thị thực vào khu kinh tế cửa khẩu thì được cấp tạm trú 15 ngày; vào đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt thì được cấp tạm trú 30 ngày. Đối với người nước ngoài có thẻ thường trú hoặc thẻ tạm trú còn giá trị sử dụng thì không cấp tạm trú. Cư trú tại Việt Nam, người nước ngoài cần lưu ý việc khai báo tạm trú.
Luật Xây dựng: Tăng cường quản lý về xây dựng
Luật Xây dựng 2014 có nhiều điểm mới tăng cường kiểm soát, quản lý chất lượng xây dựng ở tất cả các khâu trong quá trình đầu tư xây dựng, đảm bảo công khai, minh bạch về quy trình cấp giấy phép xây dựng; khắc phục trình trạng quy hoạch chồng lấn, quy hoạch treo, đảm bảo dự án đầu tư xây dựng đúng mục tiêu, chất lượng, hiệu quả, nâng cao vai trò quản lý của Nhà nước về xây dựng.
Luật Xây dựng mới mở rộng phạm vi điều chỉnh các hoạt động xây dựng. Các dự án đầu tư có sản phẩm là công trình xây dựng đều phải bị chi phối bởi luật này, đặc biệt là trách nhiệm thẩm định dự án đầu tư xây dựng được xác định thuộc về cơ quan chuyên môn về xây dựng.
Các trường hợp được miễn cấp GPXD: Nhà ở thuộc dự án phát triển nhà ở, dự án phát triển đô thị có quy mô dưới 7 tầng, tổng diện tích sàn dưới 500 m2, có quy hoạch 1/500 được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt; công trình XD trong dự án khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, có quy hoạch 1/500 được phê duyệt, được thẩm định thiết kế cơ sở theo luật này.
Luật Phá sản: Tạo điều kiện mở thủ tục phá sản
Luật Phá sản quy định cá nhân doanh nghiệp được hành nghề quản lý, thanh lý tài sản trong quá trình giải quyết phá sản gồm: quản tài viên và doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản. Quy định này nhằm khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong cơ chế phối hợp, tính chất kiêm nhiệm của các thành viên trong Tổ quản lý, thanh lý tài sản theo quy định của Luật Phá sản năm 2004.
Ngoài ra, so với luật cũ, Luật mới quy định theo hướng mở rộng phạm vi và tạo điều kiện cho các chủ thể thực hiện quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản để đảm bảo quyền lợi của mình. Trước đây trong Luật Phá sản 2004, người lao động phải nộp đơn thông qua đại diện, thì trong luật mới, người lao động có quyền tự mình nộp đơn mà không cần phải thông qua đại diện.
Luật Phá sản 2014 cũng không quy định giới hạn các khoản nợ. Điều này có thể hiểu là bất kỳ khoản nợ nào dù là nợ lương, nợ thuế, nợ bảo hiểm xã hội, khoản nợ phát sinh từ hợp đồng... thì chủ nợ là cá nhân, cơ quan, tổ chức đều có quyền yêu cầu mở thủ tục phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã.
Theo Luật mới, thời hạn phải thanh toán được quy định là 3 tháng giúp các doanh nghiệp, hợp tác xã chưa có khả năng thanh toán có thể tìm các phương án khác để thanh toán nợ đến hạn trước khi bị coi là lâm vào tình trạng phá sản.
Luật hôn nhân gia đình 2014: Không cấm kết hôn đồng giới
Theo luật mới, từ 1-1-2015, Luật HNGĐ 2014 bỏ quy định “cấm kết hôn giữa những người cùng giới tính” nhưng quy định cụ thể “không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính-Khoản 2 Điều 8”. Như vậy những người đồng giới tính vẫn có thể kết hôn tuy nhiên sẽ không được pháp luật bảo vệ khi có tranh chấp xảy ra. Đây cũng được coi là một bước tiến nhỏ trong việc nhìn nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính của nhà nước ta trong tình hình xã hội hiện nay.
Nâng độ tuổi kết hôn của nữ thành đủ 18 tuổi thay vì vừa bước qua tuổi 18 như quy định tại Luật HNGĐ 2000.
Luật HNGĐ mới chính thức cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Việc mang thai hộ chỉ được áp dụng khi có đầy đủ các điều kiện về cả người nhờ mang thai hộ và người mang thai hộ.
Luật mới quy định chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận. Việc thỏa thuận phải được lập bằng văn bản có công chứng hoặc chứng thực trước khi kết hôn. Thỏa thuận này vẫn có thể được thay đổi sau khi kết hôn. Quy định này sẽ làm giảm thiểu sự tranh chấp tài sản sau ly hôn của các cặp vợ chồng trong tình hình hiện nay.
Luật Hôn nhân và gia đình mới cũng bổ sung thêm các đối tượng được yêu cầu giải quyết ly hôn và cho áp dụng tập quán trong HNGĐ
Luật Hải quan: Triển khai phương thức khai hải quan điện tử
Luật quy định việc khai hải quan được thực hiện theo phương thức điện tử, việc khai trên tờ khai giấy chỉ áp dụng đối với một số trường hợp cụ thể do Chính phủ quy định. Việc kiểm tra hồ sơ hải quan được thực hiện thông qua hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan hoặc trực tiếp bởi công chức hải quan.
Thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia trong hoạt động nghiệp vụ hải quan, theo đó cho phép người khai hải quan gửi thông tin, chứng từ điện tử để thực hiện thủ tục hải quan và thủ tục của cơ quan quản lý nhà nước liên quan đến hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thông qua một hệ thống thông tin tích hợp. Cơ quan quản lý nhà nước quyết định cho phép hàng hóa được xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh; cơ quan hải quan quyết định thông quan, giải phóng hàng hóa trên hệ thống thông tin tích hợp. Đây là một trong những quy định mới của Luật này.
Một quy định mới nữa về khai hải quan, đó là người khai hải quan được nộp tờ khai hải quan chưa hoàn chỉnh hoặc chứng từ thay thế tờ khai hải quan để thông quan đối với trường hợp doanh nghiệp ưu tiên hoặc hàng hóa phục vụ yêu cầu khẩn cấp, hàng hóa chuyên dùng phục vụ an ninh, quốc phòng. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày đăng ký tờ khai hải quan chưa hoàn chỉnh hoặc kể từ ngày nộp chứng từ thay thế tờ khai hải quan, người khai hải quan phải nộp tờ khai hải quan hoàn chỉnh và các chứng từ liên quan thuộc hồ sơ hải quan.
Giảm bớt các trường hợp hàng hóa được miễn kiểm tra thực tế, chỉ có các trường hợp sau là được miễn kiểm tra thực tế khi làm thủ tục hải quan: Hàng hóa phục vụ yêu cầu khẩn cấp; Hàng hóa chuyên dùng phục vụ quốc phòng, an ninh; Hàng hóa thuộc trường hợp đặc biệt khác theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Luật công chứng: Được phép chuyển nhượng Văn phòng công chứng
Luật mới quy định chặt chẽ hơn về tiêu chuẩn công chứng viên, thời gian đào tạo nghề công chứng là 12 tháng.
Siết chặt điều kiện được miễn đào tạo nghề công chứng: Theo Luật Công chứng năm 2006, người đã là thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên, luật sư đã hành nghề từ 3 năm trở lên có thể được miễn đào tạo nghề công chứng thì nay thời hạn này là 5 năm. Luật mới quy định người được miễn đào tạo nghề công chứng phải tham gia khóa bồi dưỡng 3 tháng về kỹ năng hành nghề công chứng và quy tắc đạo đức hành nghề công chứng trước khi bổ nhiệm công chứng viên.
Luật quy định khuyến khích phát triển Văn phòng công chứng (Gọi tắt là VPCC) theo định hướng xã hội hóa.
Tổ chức hành nghề công chứng có quyền cung cấp dịch vụ công chứng ngoài ngày, giờ làm việc hành chính nhà nước, có quyền ký hợp đồng với công chứng viên… Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên là loại hình bảo hiểm bắt buộc…
Luật mới cho phép được phép chuyển nhượng VPCC
Luật Bảo vệ môi trường: Luật hóa nhiều quy định về bảo vệ môi trường
Luật Bảo vệ môi trường (BVMT) 2014 tăng thêm nhiều quy định hơn Luật hiện hành; luật hóa những chủ trương, chính sách mới về BVMT; mở rộng và cụ thể hóa một số nội dung về BVMT; xử lý những trùng lặp và mâu thuẫn với các luật khác để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật; tạo tiền đề pháp lý để xây dựng các nghị định về BVMT và xây dựng các luật về bảo vệ các thành phần môi trường trong tương lai.
Luật cũng quy định chương riêng về ứng phó với biến đổi khí hậu; quy định về bảo vệ môi trường biển và hải đảo.
Ngoài ra, Luật cũng đã bổ sung các quy định về tăng trưởng xanh, cơ sở, sản phẩm thân thiện với môi trường nhằm hướng tới sự phát triển bền vững; bổ sung các quy định về bảo vệ môi trường đối với các cơ sở nghiên cứu, phòng thí nghiệm. Kiểm soát chất độc Dioxin có nguồn gốc diệt cỏ do Mỹ sử dụng trong chiến tranh; kiểm soát việc sản xuất, nhập khẩu và sử dụng hóa chất nói chung và đặc biệt là thuốc bảo vệ thực vật, thú y; bảo vệ môi trường nông nghiệp, nông thôn.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giao thông đường thủy nội địa
Luật sửa đổi, bổ sung mới quy định phát triển giao thông đường thủy nội địa phải phù hợp với quy hoạch phát triển giao thông vận tải, bảo đảm quốc phòng an ninh.
Phát triển cơ cấu hạ tầng giao thông vận tải đường thủy nội địa theo hướng hiện đại, đồng bộ về luồng, tuyến, cảng, bến, công nghệ quản lý, xếp dỡ hàng hóa; bảo đảm an toàn giao thông, phòng, chống thiên tai, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu; phát triển vận tải đường thủy nội địa phải kết nối đồng bộ với các phương thức vận tải khác.
Hoạt động tìm kiếm, cứu nạn giao thông đường thủy nội địa là hoạt động mang tính bắt buộc đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan. Luật sửa đổi, bổ sung đã bổ sung 4 điều quy định cụ thể về tìm kiếm cứu nạn giao thông đường thủy nội địa; nguyên tắc hoạt động tìm kiếm, cứu nạn giao thông đường thủy nội địa; trách nhiệm của tổ chức, cá nhân khi xảy ra tai nạn giao thông đường thủy nội địa và các bảo đảm điều kiện cho hoạt động tìm kiếm, cứu hộ giao thông đường thủy nội địa.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều các luật về Thuế
Theo quy định tại Luật số 71/2014/QH13 sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế, từ ngày 1-1-2015 thu nhập từ hoạt động hành nghề độc lập của cá nhân có Giấy phép hoặc chứng chỉ hành nghề theo quy định, có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống, thu nhập từ trúng thưởng trong casino sẽ không thuộc đối tượng chịu thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
Sửa đổi về thuế suất thuế thu nhập cá nhân kinh doanh như sau: Phân phối, cung cấp hàng hoá: 0,5%; Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: 2%. Riêng hoạt động cho thuê tài sản, đại lý bảo hiểm, đại lý xổ số, đại lý bán hàng đa cấp: 5%; Sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hoá, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu: 1,5%; Hoạt động kinh doanh khác: 1%.
Bãi bỏ phạt chậm nộp thuế 0,07%/ngày đối với số ngày chậm nộp vượt quá thời hạn 90 ngày. Như vậy, từ ngày 1-1-2015, người nộp thuế chậm nộp tiền thuế so với thời hạn quy định, thời hạn gia hạn nộp thuế, thời hạn ghi trong thông báo của cơ quan quản lý thuế, thời hạn trong quyết định xử lý của cơ quan quản lý thuế chỉ phải nộp đủ tiền thuế và tiền chậm nộp theo mức 0,05%/ngày tính trên số tiền thuế chậm nộp.
----------------------
Nguồn: Pháp luật TP.HCM
