Sunday, June 10, 2018

Nhân viên tính sai tiền lương gây thiệt hại cho công ty có phải chịu trách nhiệm hình sự?


Hỏi: Xin chào luật sư. Tôi đọc chuyên mục luật sư tư vấn của Ecolaw và muốn hỏi luật sư một nội dung như sau:

Công ty của tôi là công ty cổ phần thương mại và sản xuất. Hiện nay chúng tôi sử dụng 1000 lao động và việc tính lương, trả lương cho công nhân diễn ra hàng tháng. Chúng tôi có qui định về việc tính lương, trả lương cho cán bộ nhân viên.


Nhưng đến nay chúng tôi phát hiện những sai phạm của phòng tổ chức hành chính tiền lương của công ty, đã tính lương bị sai, gây thất thoát, hậu quả nghiêm trọng cho công ty.(Cụ thể là tính lương không theo qui định của công ty. Ví dụ công ty cho đơn giá là 5.000 đồng/sản phẩm, nhưng họ tự ý đổi thành 10.000 đồng/sản phẩm. 

Việc này diễn ra đã gần một năm đến hôm nay chúng tôi mới tìm ra nguyên nhân. Vậy tôi xin hỏi những cán bộ thuộc phòng tổ chức tiền lương của công ty liệu có chịu trách nhiệm hình sự hay không? Xin cảm ơn luật sư. (Th.)

Luật sư Trần Hồng Phong trả lời:

Nếu thực sự những thông tin chị nêu là chính xác, thì trước mắt có thể xác định đã có một hoặc một số cá nhân có hành vi sai phạm, vi phạm các qui định của công ty, gây thiệt hại cho công ty. Những sai phạm này có thể kết luận ngay là vi phạm kỷ luật lao động. Công ty có quyền xử lý kỷ luật và yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Riêng việc xác định sai phạm đó có thể xem là hành vi phạm tội hay không (để từ đó truy cứu trách nhiệm hình sự) là không đơn giản và còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, tình tiết khác ( cần phải điều tra, xác minh, đánh giá). Và thậm chí nếu đúng đó là hành vi phạm tội, thì cũng cần phải trải qua nhiều thủ tục, trình tự - được qui định trong Bộ luật hình sự và Bộ luật tố tụng hình sự.

Muốn truy cứu trách nhiệm hình sự đối với một người, điều đầu tiên và cũng là quan trọng nhất là phải chứng minh, làm rõ hành vi sai phạm của người đó là vô ý hay cố ý ? Người đó có được hưởng lợi gì hay không ? – Từ đó mới có cơ sở để đánh giá đó có phải là hành vi tội phạm hay không.

Để “đi đến cùng” trong sự việc này ( nếu công ty quyết định không xử lý theo hướng là hành vi vi phạm kỷ luật lao động), công ty trước mắt cần xác định hành vi đó có dấu hiệu phạm vào tội nào trong Bộ luật hình sự ? ( Phải xem trong phần “Các tội xâm phạm sở hữu” trong Bộ luật hình sự). Nếu là hành vi cố ý, có tổ chức (liên quan đến nhiều người) và có dấu hiệu chiếm đoạt tài sản của công ty – thì có thể có dấu hiệu vào các tội như “lừa đảo” “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” chẳng hạn. Nhưng theo tôi có lẽ đây chỉ là hành vi vô ý, nếu vậy thì có thể phạm vào tội “Vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản” – theo Điều 145 Bộ luật hình sự. (Xem điều luật tại cuối bài viết này).

Sau khi đã xác định như vậy rồi, công ty cần có Đơn tố cáo gửi tới Cơ quan công an cấp quận, nơi công ty có trụ sở. Nơi đây sẽ xem xét và giải quyết đơn tố cáo của công ty. Nếu có dấu hiệu hình sự (phạm tội) thì cơ quan công an sẽ ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự, Quyết định khởi tố bị can để chính thức điều tra, làm rõ.

Về quan điểm cá nhân, tôi cho rằng vụ việc này không có dấu hiệu hình sự. Vì người sai phạm có lẽ cũng không chiếm giữ tiền của công ty và trong sự việc này còn liên quan đến trách nhiệm của nhiều người, nhiều bộ phận khác nữa. Chẳng hạn như tại sao quá lâu mới phát hiện ?, trách nhiệm liên đới của bộ phận kế toán, Ban giám đốc …vv.

Theo tôi, về hướng giải quyết, có lẽ công ty nên xử lý kỷ luật lao động đối với những người có sai phạm. Về hướng khắc phục hậu quả, có thể thấy và hiểu rằng gần một năm qua, người lao động đã “vô tình” được hưởng mức lương cao hơn mức lương thực tế mà họ được hưởng – theo qui định của công ty. Do vậy, công ty có quyền “khấu trừ”, “truy thu” vào lương trong thời gian tới, hoặc kéo dài thời gian tăng lương chẳng hạn. Tất nhiên là cần phải giải thích công khai, rõ ràng trong toàn công ty để mọi người cùng nắm rõ, thông hiểu.Chúc công ty chị giải quyết sự việc ổn thỏa, tốt đẹp. www.ecolaw.vn

-----------------------------------------------------------

Tội vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản

1. Người nào vô ý gây thiệt hại cho tài sản của người khác có giá trị từ năm mươi triệu đồng đến dưới năm trăm triệu đồng, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.

2. Phạm tội gây thiệt hại cho tài sản của người khác có giá trị từ năm trăm triệu đồng trở lên, thì bị phạt tù từ một năm đến ba năm.


(Điều 145 Bộ luật hình sự)


Chuyên mục Luật sư tư vấn Ecolaw do các luật sư của công ty luật hợp danh Ecolaw thực hiện. Quí vị hãy gửi câu hỏi theo địa chỉ ecolaw2@gmail.com để được giải đáp hoàn toàn miễn phí – trừ trường hợp câu hỏi quá phức tạp hoặc không rõ ràng. Thông tin càng chi tiết, cụ thể - nội dung tư vấn càng chính xác, hiệu quả. Phần lớn các câu hỏi – đáp (được mã hóa để bảo mật) sẽ được đăng trên website này nhằm mục đích phổ biến kiến thức pháp luật phổ thông cho mọi người.  
Quí vị có thể click vào menu “Luật sư tư vấn” để tìm đọc thêm các vấn đề mà mình quan tâm.
Lưu ý: bài viết trên thuộc lĩnh vực “Thương mại – Doanh nghiệp”

CÔNG TY LUẬT ECOLAW – ĐỊA CHỈ TIN CẬY CỦA MỌI NGƯỜI
23 Lê Lư, P. Phú Thọ Hoà, Q. Tân Phú, TP. Hồ Chí Minh
Email: ecolaw1@ecolaw.vn - website: www.ecolaw.vn