Saturday, August 30, 2014

Đất mẹ cho con từ lâu (con đã có sổ đỏ), khi mẹ qua đời có thể xem là di sản thừa kế?


Hỏi : Bà tôi sinh được 4 người con trai và 1 người con gái. Bác tôi đã mất. Bố tôi là người con thứ hai trở thành con trưởng trong gia đình. Bà tôi đã sống cùng gia đình tôi từ năm 1993.

Bà tôi có 1 sào đất nông nghiệp và 3 thước đất liệt sĩ được Chính quyền địa phương phân cho. Lúc bà còn sống có nói sau khi qua đời thì sẽ cho đứa em gái tôi vì nó sinh năm 1993 nên không có đất nông nghiệp. Từ năm 1999 số đất trên đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đứng tên bố tôi.

Năm 2004 bà tôi qua đời. Đến nay năm 2010 hai người chú còn lại đòi hỏi gia đình tôi phải chia số đất trên làm ba phần. Nếu không đồng ý thì sẽ nhờ pháp luật giải quyết.

Việc lúc bà tôi còn sống có nói là cho đất gia đình tôi có một bà tên Chơi cùng sống cùng ở nhà tôi với bà tôi suốt 4 năm làm chứng. Xin các luật sư công ty luật Ecolaw trả lời giúp tôi phải làm sao khi ra pháp luật tranh chấp. Tôi xin chân thành cảm ơn. (Nguyen D.M)

Luật sư Võ Đình Khinh trả lời:

Qua thông tin của bạn, có thể thấy khu đất mà gia đình bạn đang sử dụng, đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đứng tên bố bạn – có nguồn gốc là của bà nội bạn. (Bạn không nói tới ông nội, nên chúng tôi hình dung chắc ông đã qua đời từ lâu, liệt sỹ).

Việc hai người chú của bạn tranh chấp có thể thấy chính là tranh chấp khu đất nói trên – mà theo họ là của bà bạn – nay đã trở thành di sản thừa kế.

Xét về mặt pháp lý, từ năm 1999 khu đất trên đã được cấp cho bố bạn – tức là sau 6 năm kể từ ngày bà bạn ở với gia đình bạn (năm 1993) và tại thời điểm bà bạn đang còn sống và không có ý kiến gì. Như vậy, có thể hiểu là việc bà bạn cho bố bạn (hay gia đình bạn) khu đất là khá rõ ràng, được bà đồng ý và đã được pháp luật thừa nhận. (Chứng cứ thể hiện chính là Giấy CNQSDĐ đang đứng tên bố bạn).

Theo qui định của pháp luật, đất đai là tài sản có đăng ký. Người nào đã được Giấy CNQSDĐ là người có quyền sử dụng hợp pháp. Do vậy, tại thời điểm hiện nay và theo giấy tờ như vậy có thể xem như đất này đã thuộc về bố bạn, là tài sản của bố bạn. Và do vậy không thể xem là di sản thừa kế. Cho dù xét về nguồn gốc thì là đất của bà bạn.
Hay nói cách khác, tôi cho rằng hai người chú của bạn nếu có kiện đòi chia di sản thừa kế - là khu đất mà bố bạn đã đứng tên từ hơn mười năm qua là rất khó.

Thực ra, nếu hai người chú bạn xác định đó là đất của bà nội thì tại thời điểm năm 1999, khi bố bạn được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phải có ý kiến, phải khiếu nại Chính quyền về việc cấp cho bố bạn. Nhưng họ đã không làm điều đó (và cũng có thể là không làm được vì khi đó bà bạn còn sống và đã nói rõ là cho gia đình bạn), nên nay cũng đã hết thời hiệu để khởi kiện vụ án hành chính – khiếu nại việc UBND huyện cấp Giấy CNQSDĐ cho bố bạn. ( Thời hiệu này là khoảng 1 năm kể từ ngày cấp Giấy).

Tóm lại, việc có kiện ra tòa án hay không là quyền của hai người chú bạn, tuy nhiên théo đánh giá của chúng tôi thì rất khó (nếu không muốn nói là không có cơ hội) để hai người chú bạn chứng minh được khu đất mà gia đình bạn đang sử dụng là của bà bạn (dù rằng về nguồn gốc là của bà bạn).

Tuy nhiên, cũng còn một khả năng khác có thể xảy ra. Đó là khi còn sống bà nội bạn có một căn nhà (chứ không chỉ là đất không). Khi đó, hai người chú sẽ tranh chấp chia di sản thừa kế là căn nhà. Mà chúng ta đều biết rằng đã gọi là “nhà” thì đồng nghĩa với “đất”. Vì nhà “tọa lạc” trên đất. Khi đó, sự việc sẽ rắc rối hơn và phần thắng lúc này lại có khả năng chuyển sang phía hai người chú. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là tình huống giả định – xuất phát từ thực tiễn hành nghề của chúng tôi.

Hy vọng rằng những ý kiến trao đổi tổng quát như trên sẽ giúp bạn hình dung và đánh giá được tình hình và có ‘đối sách” thích hợp để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho gia đình mình. Trân trọng. www.ecolaw.vn


Chuyên mục Luật sư tư vấn Ecolaw do các luật sư của công ty luật hợp danh Ecolaw thực hiện. Quí vị hãy gửi câu hỏi theo địa chỉ ecolaw2@gmail.com để được giải đáp hoàn toàn miễn phí – trừ trường hợp câu hỏi quá phức tạp hoặc không rõ ràng. Thông tin càng chi tiết, cụ thể - nội dung tư vấn càng chính xác, hiệu quả. Phần lớn các câu hỏi – đáp (được mã hóa để bảo mật) sẽ được đăng trên website này nhằm mục đích phổ biến kiến thức pháp luật phổ thông cho mọi người.  
Quí vị có thể click vào menu “Luật sư tư vấn” để tìm đọc thêm các vấn đề mà mình quan tâm.
Lưu ý: bài viết trên thuộc lĩnh vực “Dân sự, tranh chấp dân sự”

CÔNG TY LUẬT HỢP DANH ECOLAW – ĐỊA CHỈ TIN CẬY CỦA MỌI NGƯỜI

843 Lê Hồng Phong, P.12, Quận 10, TP. Hồ Chí Minh
Email: ecolaw1@gmail.com - website: www.ecolaw.vn