Wednesday, December 17, 2014

Công ty có quyền xác minh lý lịch của người lao động vi phạm kỷ luật không?

Hỏi: Thưa quý luật sư, công ty tôi vừa có trường hợp một nữ nhân viên có dấu hiệu sai phạm trong tài chính, biển thủ tiền của công ty (cũng không lớn lắm, khoảng 20 triệu đồng). Qua xem xét lại hồ sơ xin việc của cô nhân viên này, công ty nhận thấy cô này có lý lịch khá phức tạp và có dấu hiệu khai gian dối. Công ty muốn làm sáng tỏ vấn đề này để xử lý kỷ luật. Vậy xin hỏi công ty  làm cách nào để xác minh lý lịch của cô này? Xin cám ơn. (T. Trần).


Luật sư Trần Hồng Phong trả lời: 

Qua thông tin của anh, thì người lao động có dấu hiệu trộm cắp hoặc lừa đảo chiếm đoạt tài sản của công ty. Trước mắt công ty cần làm rõ sai phạm của người lao động, sau đó tiến hành cuộc họp xử lý kỷ luật lao động và có hình thức kỷ luật phù hợp, đồng thời có quyền yêu cầu người sai phạm phải trả tiền lại cho công ty.

Còn về chuyện lý lịch và xác minh lý lịch, nguyên tắc chung là đương sự (ở đây là cô nhân viên) tự khai và chịu trách nhiệm trước pháp luật về lời khai của mình. Trong một số trường hợp như liên quan đến các vấn đề như tội phạm, hay kết nạp đảng ...vv, thì công an hoặc tổ chức đảng/cơ quan Nhà nước có thể về địa phương xác minh lý lịch của đương sự. Nhưng nói chung là chỉ có cơ quan Nhà nước mới có quyền làm việc này thôi. Còn đối với các doanh nghiệp tư nhân, tổ chức kinh tế ... thì chỉ có thể tự tìm hiểu, xác minh theo kiểu "không chính thức". Tức là không thể chính thức yêu cầu chính quyền địa phương xác nhận nội dung về lý lịch của đương sự.

Nếu sai phạm hay hành vi của người lao động có dấu hiệu nghiêm trọng, giá trị lớn và khó khăn trong việc xác minh,  thì doanh nghiệp (với tư cách là người sử dụng lao động, nạn nhân) có thể làm đơn tố cáo gửi tới  cơ quan chức năng (như công an) để được hỗ trợ hoặc giải quyết theo quy định về khiếu nại tố cáo. Chứ công ty không có quyền tự thu thập rồi công bố thông tin cá nhân của người khác. Vì pháp luật cấm hành vi xâm phạm bí mật đời tư, thông tin cá nhân.

Ngoài ra, còn có một loại tài liệu gọi là "Lý lịch tư pháp". Khi đương sự hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền (thường là công an, Viện kiểm sát, tòa án ...) có nhu cầu, thì có quyền yêu cầu Sở Tư pháp cấp bản Lý lịch tư pháp - để xác định người đó có tiền án, tiền sự hay các vấn đề về tư pháp trong quá khứ hay không.

Nói chung là trong quan hệ lao động, khi người lao động có dấu hiệu sai phạm gì, thì công ty chỉ nên căn cứ vào hành vi sai phạm/chứng cứ sai phạm để xử lý, chứ không nên và không thể liên đới hay lấy thông tin về lý lịch, nhân thân để làm căn cứ xử lý kỷ luật lao động. www.ecolaw.vn

................

Ghi chú: Bài viết này đã được đăng trên website http://www.bsa.org.vn của Trung tâm nghiên cứu và hỗ trợ doanh nghiệp mà luật sư Trần Hồng Phong là một thành viên trong Chương trình trợ giúp pháp lý cho DN của TT. 

Chuyên mục Luật sư tư vấn Ecolaw do luật sư của công ty luật Ecolaw thực hiện. Quí vị hãy gửi câu hỏi theo địa chỉ ecolaw2@gmail.com để được giải đáp hoàn toàn miễn phí – trừ trường hợp câu hỏi quá phức tạp hoặc không rõ ràng. Thông tin càng chi tiết, cụ thể - nội dung tư vấn càng chính xác, hiệu quả. Phần lớn các câu hỏi – đáp (được mã hóa để bảo mật) sẽ được đăng trên website này nhằm mục đích phổ biến kiến thức pháp luật phổ thông cho mọi người.  

CÔNG TY LUẬT ECOLAW – Địa chỉ tin cậy của mọi người
23 Lê Lư, Q. Tân Phú, TP. Hồ Chí Minh
Email: ecolaw1@gmail.com - website: www.ecolaw.vn