Wednesday, November 5, 2014

Haivl.com – câu chuyện về pháp luật và thương hiệu

Luật sư Trần Hồng Phong

(Ecolaw.vn) - Việc một website lớn, với hàng chục triệu lượt truy cập như Haivl.com bị rút giấy phép vĩnh viễn là một sự kiện đáng tiếc và là bài học kinh nghiệm hữu ích cho nhiều bạn trẻ, doanh nghiệp. Nó cũng cho thấy nội dung sex hay thông tin xuyên tạc lịch sử không phải là lối đi phù hợp của những wensite muốn thành công tại Việt Nam. 

Thương hiệu lớn, có uy tín tạo luôn có giá trị có thể tính bằng tiền (ảnh minh họa)

Bị đóng cửa vì hàng loạt sai phạm nghiêm trọng 

Ngày  24-10-2014,  Cục  PT, TH và TTĐT đã ra quyết định thu hồi giấy xác nhận cung cấp dịch vụ mạng xã hội trực tuyến và xử phạt vi phạm hành chính Công ty cổ phần Công nghệ APPVL. Theo đó, trang mạng Haivl. com của APPVL bị rút giấy phép hoạt động vĩnh viễn và công ty bị phạt 205 triệu đồng vì đã vi phạm  nghiêm trọng quy định của pháp luật về thông tin điện tử trên mạng.

Các hành vi sai phạm  của APVL được cơ quan chức năng kết luận là: “đã trao  đổi, truyền  đưa thông  tin xuyên tạc lịch sử, xúc phạm  anh hùng  dân  tộc  trên  mạng  www. haivl.com; không làm thủ tục sửa đổi, bổ sung giấy phép mạng xã hội theo quy định; cung cấp dịch vụ trò chơi G1 (cờ tường, cờ caro, cờ vua) không có quyết định phê duyệt nội dung, kịch bản trò chơi điện tử...”.

Ngoài ra, có tin nói hồ sơ vụ việc đang được chuyển sang cơ quan công an để điều tra về các hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự. Cụ thể là dấu hiệu “truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy”…

Xét về mặt pháp luật, những sai phạm như trên là rõ ràng và cũng không có gì để bình bàn nhiều. Tuy nhiên, cái chết của Haivl.com đã gây nên sự bất ngờ và quan tâm lớn trong xã hội. Vì đây có lẽ là lần đầu tiên một website đình đám bị “bức tử” tại Việt Nam.

Một thương hiệu lớn nhưng … xấu!

Được biết trước khi bị đóng cửa, trang web Haivl.com đã có khoảng 37 triệu lượt truy cập. Trong khi đó, trang Facebook của Haivl.com cũng có hơn 4 triệu lượt “Thích”. Về xếp hạng, tại thời điểm bị rút giấy phép hoạt động, Haivl đang xếp vị trí thứ 15 trên bảng xếp hạng Alexa các website tại Việt Nam. Điều đáng nói là Haivl.com là một website chỉ mới xuất hiện được vài năm, tức là còn rất non trẻ.

Theo một trang tin điện tử chuyên về công nghệ, đánh giá Haivl.com là một trang web lớn, nhiều người biết đến, đặc biệt là giới trẻ. Giải thích nguyên nhân vì đâu Haivl.com lại thu hút được một lượng người đọc lớn đến như vậy, nguồn tin này cho rằng đó là nhờ chủ website đã tạo cho Haivl.com có một “thực đơn rất phong phú và không hề nhàm chán”. Thêm vào đó, là những câu chuyện 18 + tuy có phần nhạy cảm và "bựa" nhưng lại được rất nhiều bạn trẻ ưa thích và là truyện được đọc nhiều nhất. Ngoài ra, Haivl.com còn được kết hợp với mạng xã hội facebook, tạo ra fanpage dùng các thủ thuật để câu like rất lớn.

Như vậy, về mặt nội dung, ngoài những dấu hiệu có hơi hướng chính trị như đưa thông  tin xuyên tạc lịch sử, xúc phạm  anh hùng  dân  tộc, thì yếu tố sex là nội dung chính của website này.

Xét về mặt kinh doanh, được biết trước khi bị xử phạt, hàng năm Haivl.com thu được khoảng 9 tỷ đồng tiền quảng cáo và đặc biệt trong tháng 10/2014 trang website này đã được Công ty Quảng cáo trực tuyến 24h mua lại với giá lên tới 33 tỷ đồng.

Qua những số liệu thống kê nêu trên, nói một cách khách quan, là rất ấn tượng. Thực sự là niềm mơ ước của bất kỳ website mới nào. Qua đó, cũng phần nào cho thấy Haivl.com đã thực sự trở thành một “thương hiệu” lớn tại Việt Nam trong một phân khúc thị trường truyền thông – mặc dù đó có thể là một thương hiệu … xấu!

Cái chết đáng tiếc, hình phạt quá nặng?

Để có được lượng người đọc ấn tượng như trên, chắc chắn những người chủ của Haivl.com phải bỏ ra khá nhiều công sức, thủ thuật và tất nhiên cả trí tuệ.

Tôi tuyệt đối không hề có gì bao biện gì cho những sai phạm của Haivl.com và cũng chưa bao giờ là fan của website này. Song xét về khía cạnh thương hiệu, tôi thực sự cảm thấy tiếc khi một website lớn như vậy lại bị “chết” một cách khá đột ngột.

Xung quanh sự việc này, dư luận cũng không ít người cảm thấy băn khoăn, đặt vấn đề liệu việc Haivl.com bị thu hồi giấy phép vĩnh viễn là có quá nặng hay không? Tại sao trước đó các cơ quan chức năng không có biện pháp kiểm tra, từ đó có thể có văn bản nhắc nhở hay thậm chí là xử phạt? Vì nếu vậy thì sẽ thực sự là điều tốt, để từ đó Haivl.com thấy được những sai sót của mình, có biện pháp chấn chỉnh, sửa sai. Hơn nữa, nguyên tắc của pháp luật trong lĩnh vực hành chính là phải kiểm tra, răn đe, nhắc nhở trước. Nếu đã nhắc nhở, đã xử phạt mà người vi phạm vẫn tiếp tục cố tình tái phạm thì mới “trảm”.

Tuy nhiên, qua tìm hiểu, tôi được biết trên thực tế các cơ quan chức năng đã rất nhiều lần mời những người có trách nhiệm của Haivl.com lên làm việc, nhắc nhở nhưng đều không có kết quả! Thậm chí trang web này ngày càng lún xấu vào sai phạm ở mức độ nghiêm trọng hơn.

Chính vì vậy, dù hình phạt thu hồi giấy phép vĩnh viễn đối với Haivl.com có phần quá nặng, nhưng thực sự cũng khó có thể nói là oan.

Bài học chung và con đường hướng tới tương lai

Chúng ta đều hiểu rằng một mạng xã hội, một website tổng hợp nói chung, theo một nghĩa nào đó, chính là một cổng truyền thông, có khả năng truyền bá thông tin đến cộng đồng xã hội. Website càng lớn, thì khả năng lan tỏa, sức thu hút, ảnh hưởng càng lớn. Do vậy, nội dung đề tài, gu văn hóa, hình thức thể hiện và tính tương tác trên trên website là những tiêu chí hàng đầu để thu hút người đọc.

Thực tế cho thấy các chủ đề về sex, tiền, tình, tù tội … tuy bị xếp vào nhóm “lá cải”, rẻ tiền nhưng lại luôn thu hút lượng người đọc cao nhất. Nhưng đó không phải là con đường phù hợp đối với nền văn hóa và pháp luật Việt Nam. Tại Việt Nam, một trang web, một thương hiệu muốn phát triển một cách lâu dài, ổn định và thành công không thể đi theo con đường như kiểu Haivl.com đã đi.

Nhưng sex hoàn toàn không phải là con đường duy nhất đưa một website đến sự thành công. Thực tế cho thấy có rất nhiều mạng xã hội, rất website hoàn toàn không liên quan tới sex, không lá cải mà vẫn rất thành công. Có thể kể tới như các trang mạng xã hội hàng đầu thế giới như Twitter, Facebook hay YouTube…

Chính vì vậy, tôi cảm thấy tiếc là giá như những người chủ Haivl.com tự biết điều chỉnh và định hướng, quản lý chặt chẽ về nội dung trên website theo đúng lối đi an toàn, đúng pháp luật, biết nâng tầm văn hóa, không dễ dãi hóa, tầm thường hóa về mặt nội dung – thì có lẽ sẽ không có kết cục là một cái chết “bất đắc kỳ tử” như vậy. Mà chắc chắn là sẽ kéo theo nhiều hệ lụy, bao gồm cả về khía cạnh kinh doanh.

Trong bối cảnh khoa học công nghệ đang phát triển như vũ bão, xu hướng những mạng xã hội, website thông tin mới sẽ được hình thành và phát triển trong tương lai là điều không có gì phải bàn cãi. Vẫn còn rất nhiều cơ hội để những tài năng trẻ, nhà đầu tư phát triển, cạnh tranh và thành công trên mạng internet. Cái chết của Haivl.com bất luận thế nào, rõ ràng là một bài học kinh nghiệm thiết thực và hữu ích cho nhiều bạn trẻ, nhiều doanh nghiệp. Qua đó, thay vì rẻ hóa, “đen” hóa sản phẩm, các website cần nâng tầm trí tuệ, tầm văn hóa trong nội dung và không nên “đối đầu” với pháp luật. Đó cũng chính là góp phần lành mạnh hóa xã hội, cổ súy cho lối sống hiện đại, văn minh và dân chủ mà chúng ta đang hướng tới.

..............

Theo thống kê, Việt Nam là 1 trong 2 quốc gia có lượng người dùng Internet có độ tuổi trẻ nhất khu vực. Cụ thể tỉ lệ 42% ở độ tuổi 15-24, 32% ở độ tuổi từ 25-34.

-------------------

Ghi chú: Bài viết này cũng được đăng trên báo Người Lao Động ngày 6-11-2014 với tiêu đề: "Chết vì câu "view""

---------------------

Bài liên quan