Đã tự nguyện cam kết thì phải thực hiện

Hỏi: Tôi biết được công ty luật hợp danh Ecolaw thông qua nguồn internet. Nay tôi có thắc mắc này mong được giúp đỡ.

Bộ luật dân sự quy định về điều khoản phạt vi phạm do vi phạm nghĩa vụ hợp đồng, vậy đối với hành vi pháp lý đơn phương thì sao ạ? Liệu chế định phạt vi phạm hợp đồng có áp dụng đối với hành vi pháp lý đơn phương không?


Chẳng hạn, tôi nợ công ty A 100 triệu đồng. Đến hẹn trả nợ là ngày 01/4/2010 tôi không trả được nợ, tôi có làm Bản cam kết ngày 01/10/2010 sẽ trả nợ, tới ngày đó không trả được thì "cam kết chịu phạt" 50 triệu đồng. Vậy qua ngày 01/10/2010 tôi không trả được nợ liệu cam kết chịu phạt của tôi có giá trị pháp lý không? Thực tế do thời điểm 01/4/2010 tôi không có tiền trả nợ nên hứa vậy, nhưng đến bây giờ tôi chỉ có đủ tiền 100 triệu đồng thôi. Mong nhận được sự tư vấn của Quí luật sư. Chân thành cảm ơn. (Le Hoi C).

Luật sư Trần Hồng Phong trả lời:

Câu hỏi của bạn thuần về lý thuyết, nhưng cũng có yếu tố pháp lý thú vị nên chúng tôi quyết định trả lời. Thông thường, chúng tôi không trả lời các tình huống giả định – vì đây là việc “nghiên cứu khoa học” cá nhân, không đúng tiêu chí của chuyên mục này là giúp đỡ, hỗ trợ mọi người gỡ rối các tình huống khó khăn về pháp lý thực tế trong cuộc sống.

Trước hết, do việc nợ công ty A 100 triệu đồng do bạn không nói rõ về nguồn gốc số nợ ( chẳng hạn như trước đó hai bên có hợp đồng mua bán hàng và bạn chưa thanh toán tiền mua hàng, hay hai bên có hợp đồng vay tiền …) nên khó có thể xác định giữa hai bên đã có một bản “hợp đồng” và bên bạn đã vi phạm điều gì trong hợp đồng.

Về nguyên tắc, phạt vi phạm hợp đồng không phải là điều khoản bắt buộc phải có trong hợp đồng mà do các bên tự thỏa thuận. Nếu là giao dịch dân sự (hợp đồng dân sự), thì khoản phạt vi phạm hợp đồng không giới hạn là bao nhiêu, hai bên có thể tự thỏa thuận … bao nhiêu cũng được ! ( Cũng như đấu giá từ thiện ấy, người tham gia đấu giá muốn “hô” bao nhiêu thì hô !). Tuy nhiên, nếu là hợp đồng thương mại thì giá trị khoản phạt do vi phạm hợp đồng không được vượt quá 8% giá trị hợp đồng ( hay nói chính xác hơn là giá trị của phần “bị vi phạm”).

Tuy nhiên, cho dù hai bên không có thỏa thuận về việc phạt vi phạm hợp đồng, thì nếu một bên vi phạm hợp đồng và gây thiệt hại cho bên kia thì phải có trách nhiệm (bắt buộc) bồi thường phần thiệt hại này. Đây là nguyên tắc bên nào có lỗi thì phải chịu trách nhiệm bồi thường, khắc phục – qui định trong luật dân sự.

Về việc bạn hỏi là nếu bạn có “hành vi đơn phương” vi phạm cam kết của mình thì có phải chịu phạt không ( mức phạt do chính mình đưa ra) – để trả lời câu hỏi này, phải quay lại điều trình bày ở trên, tức là phải xác định giao dịch giữa hai bên – trong trường hợp của bạn – thuộc lĩnh vực dân sự hay thương mại.

Qua thông tin của bạn trước hết chúng tôi xác định đây là giao dịch dân sự ( quan hệ vay mượn tiền) giữa cá nhân (bạn) với tổ chức (công ty A), vì không có mục đích thương mại (kinh doanh).

Tiếp đó, có thể thấy việc bạn cam kết nếu không trả nợ đúng thời hạn thì sẽ tự chịu phạt 50 triệu đồng là hành vi hoàn toàn tự nguyện, không ai ép buộc và cũng không có gì trái qui định của pháp luật. Mặt khác, cũng cần phải hiểu là việc bạn “tự nguyện hứa chịu phạt” là nhằm mục đích kéo dài thời gian trả nợ - theo hướng có lợi cho bạn và đã được công ty A chấp thuận. Như vậy, lời cam kết này của bạn tuy là một hành vi mang tính đơn phương nhưng có đủ yếu tố để hình thành và xác lập một giao dịch dân sự giữa hai bên – nên có giá trị và bạn phải thực hiện. Điều này cũng giống như bạn đã “hứa” cho ai tài sản nào đó của mình – thì bạn có trách nhiệm phải thực hiện lời hứa của mình vậy.

Nói tóm lại, đã tự nguyện cam kết thì phải thực hiện. Nếu bạn không thực hiện tức là bạn đã vi phạm cam kết của mình, công ty A có quyền kiện và đòi khoản tiền cam kết này. Thân mến. www.ecolaw.vn 

Chuyên mục Luật sư tư vấn Ecolaw do các luật sư của công ty luật hợp danh Ecolaw thực hiện. Quí vị hãy gửi câu hỏi theo địa chỉ ecolaw2@gmail.com để được giải đáp hoàn toàn miễn phí – trừ trường hợp câu hỏi quá phức tạp hoặc không rõ ràng. Thông tin càng chi tiết, cụ thể - nội dung tư vấn càng chính xác, hiệu quả. Phần lớn các câu hỏi – đáp (được mã hóa để bảo mật) sẽ được đăng trên website này nhằm mục đích phổ biến kiến thức pháp luật phổ thông cho mọi người.   Quí vị có thể click vào menu “Luật sư tư vấn” để tìm đọc thêm các vấn đề mà mình quan tâm. Lưu ý: bài viết trên thuộc lĩnh vực “Hôn nhân gia đình – Quyền trẻ em”

CÔNG TY LUẬT HỢP DANH ECOLAW – ĐỊA CHỈ TIN CẬY CỦA MỌI NGƯỜI 843 Lê Hồng Phong, P.12, Quận 10, TP. Hồ Chí Minh Email: ecolaw1@gmail.com - website: www.ecolaw.vn