Đến 19h ngày 5-10-2015, thông tin mới nhất cho hay Việt Nam đã đạt được thỏa thuận TPP.
Việt Nam đã đạt được thỏa thuận TPP
05/10/2015 19:19
Đại diện 12 nước tham gia đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế Xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã đạt được sự đồng thuận về hiệp ước thương mại tự do có quy mô thuộc hàng bậc nhất thế giới.
Reuters dẫn lời các nguồn tin có mặt tại cuộc đàm phán ở thành phố Atlanta thuộc bang George (Mỹ) hôm 4.10.2015 tiết lộ đại diện các nước cuối cùng đã đạt được thỏa thuận TPP.
Mười hai quốc gia Thái Bình Dương tham gia đàm phán gồm Brunei, Canada, Chile, Malaysia, Mexico, Mỹ, New Zealand, Nhật Bản, Peru, Singapore, Úc và Việt Nam.
TPP được soạn ra nhằm thắt chặt quan hệ kinh tế giữa các quốc gia thành viên và được kỳ vọng sẽ dọn đường cho việc cắt giảm mạnh, thậm chí là gỡ bỏ ở một số trường hợp, hàng rào thuế quan xuất nhập khẩu và mở cửa thị trường buôn bán hàng hóa, cũng như dịch vụ. Các thành viên hiện tại của TPP chiếm 40% GDP toàn cầu.
Sau 5 năm đàm phán liên tục mà không đạt được kết quả, nhiều quan chức cho rằng vòng đàm phán Atlanta là cơ hội tốt nhất để các bên cùng đi đến đồng thuận. Do đó, thất bại kỳ này sẽ nhấn chìm tương lai của các vòng đàm phán TPP vào bất định.
Trước đó, các quan chức Mỹ đã thông báo hoãn buổi họp báo chung công bố kết quả đàm phán sang rạng sáng 5.10 (giờ Mỹ, tức chiều tối cùng ngày theo giờ Việt Nam).
Bộ trưởng Thương mại Úc Andrew Robb nhận định việc trì hoãn họp báo TPP phát sinh do các nước phải xem xét các điều khoản trong một thỏa thuận song phương giữa Mỹ và Úc về thời hạn bảo hộ các loại sinh dược mới.
Đại diện đoàn New Zealand, quốc gia xuất khẩu bơ sữa hàng đầu thế giới, hôm 4.10 cũng đưa ra mong muốn các quốc gia tham gia đàm phán mở rộng cửa để cho phép những sản phẩm bơ sữa của nước này thâm nhập mạnh hơn.
Các nước tham gia đàm phán TPP cũng đã thảo luận về nhiều vấn đề, bao gồm các lĩnh vực kinh doanh nông nghiệp và công nghiệp, cũng như hoạt động cạnh tranh với khối doanh nghiệp nhà nước. Tuy nhiên, chi tiết của các vòng đàm phán vẫn không được công khai ra công chúng, mà các nhà thương thuyết sẽ soạn ra một bộ tài liệu cho chính phủ nước họ.
Cũng theo thông tin liên quan đến TPP, hãng tin Nhật Bản hôm 3.10 cho biết Việt Nam đã sẵn sàng cho việc gỡ bỏ dần 70% thuế nhập khẩu dành cho dòng xe Nhật Bản có động cơ dung tích từ 3 lít trở lên trong lộ trình 10 năm. Canada cũng sẽ bỏ mức thuế 6,1% đối với xe hơi Nhật trong vài năm tới.
Ngoài ra, Nhật Bản và Mỹ, thị trường xuất khẩu xe hơi lớn nhất của đảo quốc này, đã đi đến thỏa thuận bỏ ngay lập tức mức thuế 2,5% của Mỹ dành cho hơn 80% các phụ tùng xe hơi nhập từ Nhật. Còn thuế suất đối với xe hơi Nhật sẽ được gỡ bỏ dần trong vòng khoảng 30 năm tới.
Nikkei bình luận những tiến triển nói trên giúp hạ bớt hàng rào thuế quan để tiến vào thị trường Bắc Mỹ và sắp tới là Việt Nam đối với xe hơi Nhật.
-----------
Họp báo công bố kết quả đàm phán TPP bất ngờ bị hoãn phút chót
05/10/2015 11:14
Hi vọng đạt được thỏa thuận về Hiệp định Đối tác Kinh tế Xuyên Thái Bình Dương (TPP) vào ngày 5.10.2015 vẫn chưa thành sau khi 12 nước tham dự đàm phán vẫn chưa thể giải quyết xong các bất đồng.
Đại diện các nước tham gia vòng đàm phán TPP tại thành phố Atlanta thuộc bang George (Mỹ) chụp hình chung vào hôm 1.10.2015 - Ảnh: Reuters
Các quan chức Mỹ, quốc gia tổ chức cuộc đàm phán TPP lần này, diễn ra ở thành phố Atlanta thuộc bang George, đã thông báo hoãn buổi họp báo chung sang đến rạng sáng 5.10.2015 (giờ Mỹ, tức chiều tối cùng ngày theo giờ Việt Nam).
Sau 5 năm đàm phán liên tục mà không đạt được kết quả, nhiều quan chức cho rằng vòng đàm phán Atlanta là cơ hội tốt nhất để các bên cùng đi đến đồng thuận. Do đó, thất bại kỳ này sẽ nhấn chìm tương lai của các vòng đàm phán TPP vào bất định.
Bộ trưởng Thương mại Úc Andrew Robb nhận định việc trì hoãn họp báo TPP phát sinh do các nước phải xem xét các điều khoản trong một thỏa thuận song phương giữa Mỹ và Úc về thời hạn bảo hộ các loại sinh dược mới.
Đại diện đoàn New Zealand, quốc gia xuất khẩu bơ sữa hàng đầu thế giới, hôm 4.10 cũng đưa ra mong muốn các quốc gia tham gia đàm phán mở rộng cửa để cho phép những sản phẩm bơ sữa của nước này thâm nhập mạnh hơn. Một nguồn tin giấu tên từ cuộc đàm phán tiết lộ với Reuters rằng: “Thứ còn thiếu là một thỏa thuận về việc mở cửa thị trường bơ sữa (của các nước)”.
Reuters cho biết các nhà tổ chức hội nghị tại Atlanta tối 4.10.2015 (giờ địa phương, tức sáng 5.10, giờ VN) đã sắp xếp xong xuôi khu vực dành cho cuộc họp báo công bố kết quả thỏa thuận TPP, với quốc kỳ của các nước tham gia đàm phán đã được dựng lên, nhưng cuộc họp sau đó bất ngờ bị hoãn.
Cũng vào tối 4.10 (giờ Mỹ), trên một trang web của chính phủ Mỹ, nơi công bố lịch trình chiếu trực tuyến buổi họp báo, đã xuất hiện thông báo cho biết cuộc họp “đã bị hoãn cho đến khi có thông báo tiếp theo”.
Trước đó, vào sáng 4.10.2015 (giờ Mỹ), Bộ trưởng Kinh tế Nhật Bản Akira Amari đã gọi điện cho Thủ tướng Shinzo Abe để thông báo đã sắp đạt được thỏa thuận TPP.
Với sự tham gia của 12 quốc gia Thái Bình Dương, TPP được kỳ vọng sẽ giúp hạ rào cản thuế quan xuất nhập khẩu và thiết lập các tiêu chuẩn chung cho các nước thành viên. Các thành viên hiện tại của TPP chiếm 40% GDP toàn cầu.
------------
Lịch sử TPP
Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược xuyên Thái Bình Dương (tiếng Anh: Trans-Pacific Strategic Economic Partnership Agreement - viết tắt TPP) là một hiệp đinh/thỏa thuận thương mại tự do với mục đích hội nhập các nền kinh tế thuộc khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Thỏa thuận ban đầu được các nước Brunei, Chile, New Zealand và Singapore ký vào ngày 03 tháng 06, 2005 và có hiệu lực ngày 28 tháng 05, 2006. Hiện tại, thêm 5 nước đang đàm phán để gia nhập, đó là các nước Australia, Malaysia, Peru, Hoa Kỳ, và Vietnam.
Ngày 14 tháng 11, 2010, ngày cuối cùng của Hội nghị thượng đỉnh APEC tại Nhật Bản, lãnh đạo của 9 nước (8 nước trên và Nhật Bản) đã tán thành lời đề nghị của tổng thống Obama về việc thiết lập mục tiêu của các cuộc đàm phán thuộc Hội nghị thượng đỉnh APEC năm 2011 sẽ diễn ra tại Hoa Kỳ.
Trước đây, TPP được biết đến với tên tiếng Anh là Pacific Three Closer Economic Partnership (P3-CEP) và được tổng thống Chile Ricardo Lagos, thủ tướng Singapore Goh Chok Tong và thủ tướng New Zealand Helen Clark đưa ra thảo luận tại một cuộc họp các nhà lãnh đạo của APEC diễn ra tại Los Cabos, Mexico. Brunei nhanh chóng tham gia đàm phán ở vòng 5 vào tháng 04 năm 2005. Sau vòng đàm phán này, hiệp định lấy tên là Pacific-4 (P4).
Mục tiêu ban đầu của Hiệp định là giảm 90% các loại thuế xuất nhập khẩu giữa các nước thành viên trước ngày 01 tháng 01, 2006 và cắt giảm bằng không tới năm 2015. Đây là một thỏa thuận toàn diện bao quát tất cả các khía cạnh chính của một hiệp định thương mại tự do, bao gồm trao đổi hàng hóa, các quy định về xuất xứ, can thiệp, rào cản kỹ thuật, trao đổi dịch vụ, vấn đề sở hữu trí tuệ, các chính sách của chính quyền...
(Theo Wikipedia)
---------------
TPP tác động ra sao đến kinh tế Việt Nam?
Nếu xóa bỏ thuế nhập khẩu, Việt Nam sẽ mất đi một trong các công cụ điều hành giá quan trọng. Đây sẽ là tác động không nhỏ đến mặt hàng xăng dầu
Cuối năm 2005, các nước Brunei, Chile, New Zealand và Singapore ký một hiệp định thương mại tự do (FTA) với tên gọi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương, gọi tắt là Hiệp định TPP. Tháng 9/2008, Mỹ tuyên bố tham gia TPP, nhưng không phải “gia nhập” vào TPP cũ mà sẽ cùng các bên đàm phán một hiệp định FTA hoàn toàn mới, tuy nhiên, vẫn lấy tên gọi là Hiệp định TPP.
Sau đó, Australia, Peru, Việt Nam, Malaysia, Canada, Mexico và Nhật Bản lần lượt tham gia vào TPP, đưa tổng số thành viên TPP hiện nay lên thành 12.
Khởi động từ tháng 3/2010, đàm phán TPP đến nay đã trải qua 19 phiên chính thức và nhiều phiên giữa kỳ. TPP được kỳ vọng là mô hình mới về hợp tác kinh tế khu vực, tạo thuận lợi tối đa cho thương mại, đầu tư và nếu có thể sẽ trở thành hạt nhân để hình thành FTA chung cho toàn khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Cơ hội lớn về quan hệ thương mại
Việt Nam có vai trò quan trọng đối với các nước trong đàm phán TPP, bởi Việt Nam là quốc gia có thị trường đáng kể, có thể đem lại giá trị gia tăng tương đối lớn cho các nước tham gia đàm phán. Kể cả với Australia, Nhật Bản, Chile, New Zealand và Singapore – những nước đã có FTA với nước ta – việc Việt Nam vào TPP vẫn mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt là trong những lĩnh vực mà Việt Nam chưa có nhiều cam kết với họ, ví dụ như dịch vụ và đầu tư. Đối với Việt Nam, việc tham gia vào TPP có thể đem lại một số tác động tích cực như sau:
Đầu tiên, TPP sẽ giúp Việt Nam cân bằng được quan hệ thương mại với các khu vực thị trường trọng điểm, tránh phụ thuộc quá mức vào một khu vực thị trường nhất định. Số liệu thống kê cho thấy, khu vực Đông Á, bao gồm ASEAN, Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông, Nhật Bản và Hàn Quốc luôn chiếm tỷ trọng rất lớn trong kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam, thường xuyên ở mức trên 60%, nếu tính riêng nhập khẩu thì lên tới trên 75%. Với sự gần gũi về vị trí địa lý, việc Đông Á chiếm tỷ trọng lớn trong quan hệ thương mại với Việt Nam là việc khó tránh. Tuy nhiên, tỷ trọng trên là quá lớn, có thể tiềm ẩn rủi ro khi kinh tế Đông Á có biến động bất lợi. Đàm phán và ký kết FTA với một số thị trường trọng điểm như Mỹ, EU có thể giúp chúng ta khắc phục tình trạng mất cân đối này.
Thứ hai, quan hệ thương mại tự do với các thị trường lớn như Mỹ, Canada và việc Nhật Bản xóa bỏ thuế nhập khẩu cho hàng nông sản trong TPP, sẽ là cú hích thực sự cho xuất khẩu của Việt Nam. Theo tính toán của các doanh nghiệp, nếu thuế nhập khẩu được hạ về mức 0% thì hàng dệt may và giày dép Việt Nam sẽ đứng trước cơ hội lớn trong việc mở rộng thị phần trên thị trường các nước TPP, trong đó có thị trường Mỹ. Cơ hội cho các sản phẩm xuất khẩu chủ lực khác như thủy sản, đồ gỗ và nông sản cũng rất lớn.
Lợi ích thứ ba là cơ hội tiếp cận các thị trường rộng lớn gồm Mỹ, Nhật Bản, Canada với thuế nhập khẩu bằng 0%, kết hợp với các cam kết rõ ràng hơn về cải thiện môi trường đầu tư và bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ chắc chắn sẽ góp phần thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, nhất là của các tập đoàn lớn. Nếu biết tận dụng thời cơ này, Việt Nam sẽ hưởng lợi lớn từ làn sóng đầu tư mới, tạo ra nhiều công ăn việc làm, hình thành năng lực sản xuất mới để tận dụng các cơ hội xuất khẩu và tham gia các chuỗi giá trị trong khu vực và toàn cầu do TPP đem lại.
Cuối cùng nhưng rất quan trọng, với các cam kết sâu và rộng hơn WTO, TPP sẽ giúp nền kinh tế Việt Nam phân bổ lại nguồn lực theo hướng hiệu quả hơn, từ đó hỗ trợ tích cực cho quá trình tái cơ cấu và đổi mới mô hình tăng trưởng. Ngoài ra, do TPP hướng tới môi trường cạnh tranh bình đẳng, minh bạch hóa quy trình xây dựng chính sách và khuyến khích sự tham gia của công chúng vào quá trình này, cho nên sẽ có tác dụng rất tốt để hoàn thiện thể chế kinh tế cũng như tăng cường cải cách hành chính.
Thách thức lớn nhất: Sức ép cạnh tranh
Bên cạnh các yếu tố tích cực đã nêu ở trên, việc tham gia vào TPP cũng tiềm ẩn một số thách thức, trong đó được nói tới nhiều nhất là sức ép cạnh tranh. Thách thức này xuất phát từ việc giảm thuế nhập khẩu về 0%, mở cửa thị trường dịch vụ, đầu tư và mua sắm chính phủ trong khuôn khổ TPP. Trong thực tế, thách thức về sức ép cạnh tranh do giảm thuế nhập khẩu về 0% là có nhưng không lớn, bởi trong số 11 đối tác TPP hiện tại, nước ta đã có quan hệ FTA với 7 nước, bao gồm: Brunei, Malaysia, Singapore, Australia, Chile, New Zealand, Nhật Bản.
Trong tương lai gần, dù có tham gia hay không tham gia TPP, thuế nhập khẩu áp dụng cho hàng hóa của những nước này vẫn được hạ về 0%, nên tác động tăng thêm của việc tham gia vào TPP, nếu có cũng không lớn. Với những nước mà ta chưa có quan hệ FTA, gồm: Mỹ, Canada, Mexico và Peru thì hoặc là có cơ cấu xuất nhập khẩu mang tính bổ sung hơn là cạnh tranh với cơ cấu xuất nhập khẩu của ta (như Mỹ và Canada) hoặc là không có triển vọng thâm nhập thị trường Việt Nam với mức độ đủ lớn để gây ra sức ép cạnh tranh (như Peru, Mexico).
Nếu đi sâu phân tích cơ cấu xuất khẩu của các nước TPP, có thể thấy những ngành sản xuất của Việt Nam thực sự gặp khó khăn sẽ là ôtô, thịt lợn, thịt bò và đường. Các ngành bị tác động tương đối mạnh bao gồm thực phẩm chế biến, rượu và hóa phẩm tiêu dùng. Các mặt hàng vốn vẫn được bảo hộ cao như muối, lá thuốc lá, trứng gia cầm, thép, giấy… có thể không đáng ngại, lý do là các nước TPP hoặc không xuất khẩu hoặc hướng đến phân khúc thị trường khác so với sản xuất trong nước. Riêng với xăng dầu, nếu xóa bỏ thuế nhập khẩu Việt Nam sẽ mất đi một trong các công cụ điều hành giá quan trọng. Đây là tác động mà các cơ quan quản lý nhà nước sẽ phải tính đến một cách cẩn trọng. Trong lĩnh vực dịch vụ, cần nhớ rằng, sau 7 năm thực hiện cam kết gia nhập WTO, thị trường Việt Nam đã tương đối mở. Sức ép cạnh tranh từ TPP, nếu có sẽ xuất hiện ở ba ngành chính: ngân hàng, phân phối và phần nào đó là viễn thông giá trị gia tăng.
Trong lĩnh vực mua sắm chính phủ, tác động của việc mở cửa thị trường tuy có, nhưng ở mức chấp nhận được bởi với một số thiết kế đặc thù trong bản chào, việc mở cửa thị trường sẽ diễn ra từ từ, giúp các nhà thầu Việt Nam có thêm thời gian để làm quen với sức ép cạnh tranh. Một thách thức nữa cũng hay được nhắc tới, nhất là trong bối cảnh khó khăn của ngân sách nhà nước năm 2013, chính là rủi ro thất thu ngân sách. Giảm thuế nhập khẩu sẽ dẫn tới giảm thu ngân sách, nhưng tính toán của các chuyên gia cho thấy thách thức này không lớn và việc giảm thu từ thuế nhập khẩu, nếu có cũng sẽ được bù đắp từ các nguồn khác.
Tuy nhiên, có hai việc cần lưu ý ở đây. Thứ nhất, việc giảm thu sẽ diễn ra từ từ bởi Việt Nam sẽ giảm thuế nhập khẩu theo lộ trình. Thứ hai, khi Việt Nam giảm thuế nhập khẩu, hàng nhập từ Mỹ và các nước TPP có khả năng tăng lên và số thu từ thuế giá trị gia tăng (loại thuế không phải xóa bỏ trong các FTA), vì vậy cũng tăng lên. Thậm chí không loại trừ khả năng không những đủ bù đắp cho thuế nhập khẩu bị giảm mà còn tăng thu cho ngân sách nhà nước. Hiệu ứng này đã được kiểm định trên thực tế. Cụ thể, sau khi gia nhập WTO, dù ta giảm thuế nhập khẩu nhưng tổng thu từ hàng hóa nhập khẩu vẫn tăng đều qua các năm.
Tóm lại, đánh giá đầy đủ tác động của một hiệp định thương mại toàn diện, có mức độ cam kết sâu như Hiệp định TPP là việc khó và phức tạp. Những gì đã trình bày ở trên, vì vậy chỉ góp phần đưa ra một góc nhìn về cơ hội và thách thức của việc Việt Nam tham gia vào TPP.
Trần Quốc Khánh, Thứ trưởng Bộ Công Thương,
Trưởng đoàn đàm phán TPP của Việt Nam
Nguồn: DĐDN
Các thành viên
Hiện thời (10/2015) TPP chỉ có 4 thành viên chính thức Brunei, Chile, New Zealand và Singapore. Mặc dù có nhiều khác biệt về văn hóa và địa lý, 4 quốc gia này đều có nhiều điểm chung như: là những quốc gia nhỏ (có dân số ít hơn 16 triệu), tương đối phát triển cao và cùng là thành viên của APEC.
| Quốc gia | Trạng thái | Ngày |
|---|---|---|
 Brunei | Sáng lập | tháng 6 năm 2005 |
 Chile | Sáng lập | tháng 6 năm 2005 |
 New Zealand | Sáng lập | tháng 6 năm 2005 |
 Singapore | Sáng lập | tháng 6 năm 2005 |
 United States | Đang đàm phán | tháng 2 năm 2008 |
 Australia | Đang đàm phán | tháng 11 năm 2008 |
 Peru | Đang đàm phán | tháng 11 năm 2008 |
 Vietnam | Đang đàm phán | tháng 11 năm 2008 |
 Malaysia | Đang đàm phán | tháng 10 năm 2010 |
 Mexico | Đang đàm phán | tháng 10 năm 2012 |
 Canada[9] | Đang đàm phán | tháng 10 năm 2012 |
 Japan | Đang đàm phán | tháng 3 năm 2013 |
